-Дуулиант хэргүүдийн талаар Авлигатай тэмцэх газрынхан албан ёсны хариулт өглөө-Өнгөрсөн долоо хоногийг элдэв шуугиант хэргүүдийн дуулиантай өдрүүд гэж тодотгож болохоор. Энэ өдрүүдэд дуулиан дагуулсан МИАТ-ийн удирдлагуудын анхан шатны шүүх хурал болсон бол, Боловсрол, соёл шинжлэх ухааны сайд асан Ё.Отгонбаяр болон түүний эхнэртэй холбоотой хэрэг, Эрүүл мэндийн сайд асан Н.Хүрэлбаатар, Татварын ерөнхий газрынхны гэж нэрлэгдсэн хэргүүдийн талаар дараалсан дуулиан дэгдэж байв. Эдгээр болон бусад хэргүүдийн талаар холбогдох албаныхан мэдээлэл өгч, сэтгүүлчдийн асуултад хариулсан. Энэ бүх мэдэгдлүүдийн дотроос үргэлж олны анхаарлын төвд байдаг Авлигатай тэмцэх газар /АТГ/-ынхны мэдэгдэл жин дарав. Ингээд АТГ-ын Мөрдөн шалгах албаны дарга Э.Амарбатын тус газарт шалгагдаж дууссан болон одоо шалгаж байгаа хэргүүдийн талаар дэлгэрэнгүй өгүүлсэн ярилцлагыг "News week"хүргэж байна.
-Үндэсний татварын ерөнхий газрын Хяналт шалгалтын хэлтсийн дарга асан Ч.Гансүх нарын тэрбумаар тоологдох мөнгө эхнэр хүүхэд, нууц амрагийнх нь данснаас илэрсэн гэх хэргийн мөрдөн байцаалтын ажиллагаа дууссан уу?
-Татварын ерөнхий газрын хяналт шалгалтын хэлтсийн даргаар ажиллаж байсан Ч.Гансүх нарт холбогдох хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулаад зарим нэг үйлдлүүдийг шалгаж тогтоосон. Тухайлбал, хууль бусаар хөрөнгөжсөн, мөнгө угаасан, бусдаас хээл хахууль авахыг завдсан, эрх мэдэл албан тушаалаа урвуулсан зэрэг үйлдлүүдэд яллах дүгнэлт үйлдүүлэхээр уг хэргийг өнгөрөгч пүрэв гаригт Нийслэлийн прокурорын газар шилжүүллээ. Харин Ч.Гансүхийн төрсөн хүү болох Г.Ганзулын дансаар 16 тэрбум төгрөгтэй тэнцэх хэмжээний мөнгөн гүйлгээ хийгдсэн асуудлыг тусгаарлаж мөрдөн байцаалтын ажиллагааг үргэлжлүүлж байна.
-ЗГХЭГ-ын дэд даргаар томилогдоод удаагүй байсан Г.Дэнзэн өөрийн хүсэлтээр ажлаа өгчихлөө. Харин АТГ-д Г.Дэнзэнгийн эхнэр Д.Уянга бус тендер авсан асуудлаар гомдол ирсэн гэх мэдээлэл байна. Үнэхээр ийм хууль бус зүйл байгаа юу, танайх шалгаж байна уу?
-ЗГХЭГ-ийн дэд даргаар ажиллаж байсан Г.Дэнзэнгийн хамтран амьдрагч Д.Уянга гэгч хүний эзэмшлийн "Говь Повер" компани "Эрдэнэс-Тавантолгой" компаниас Гаалийн хяналтын бүсийн үйлчилгээ үзүүлэх тендерийн сонгон шалгаруулалтад хууль бусаар шалгаруулсан гэх асуудлыг манай байгууллага шалгасан. Шалгаад эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэлтэй гэж үзээд асуудлыг Нийслэлийн прокурорт танилцуулсан юм. Харин прокурор бүрэн эрхийнхээ хүрээнд Эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэлгүй байна гээд манай тогтоолыг хүчингүй болгоод байна.
-АТГ-аас чухам ямар үндэслэлээр эрүүгийн хэрэг үүсгэх шаардлагатай гэж үзсэн бэ?
-Шалгалтаар "Говь Повер" компанийг Д.Уянга бусдаас худалдаж авсан байдаг. Ингээд уг компанийн эзэмшлийн эд хөрөнгийг нэг өдрийн дотор үнэлгээний компаниар үнэлүүлсэн. Гэвч үнэлгээг хийхдээ тухайн газар дээр очиж бодит үнэлгээ хийгээгүй. Нэг өдрийн дотор тус компанийг тэрбум төгрөгийн хөрөнгөтэй гэх үнэлгээ гаргуулснаар тендерт шалгарах нөхцлийг хангасан байдаг. Тендерт оролцох компани тэрбумаас доошгүй төгрөгтэй байх гэсэн шаардлага бий. Тэгэхээр тендерт шалгарах нэг үзүүлэлтийг зориудаар бий болгосон магадлалтай байгаа нь тогтоогдсон. Нөгөө талаар "Говь Повер" компани нь сүүлийн таван жилийн хугацаанд нэг тэрбум 800 мянган төгрөгөөс доошгүй хэмжээний ажил үйлчилгээг гүйцэтгэсэн байх ёстой шаардлагыг хангаагүй байсан. Харин ч үйл ажиллагааны орлого нь эсрэгээрээ алдагдалтай байхаар тайланг татварын байгууллагад гаргаж өгсөн байдаг. Ерөөсөө л "Говь Повер" компани дээрх тендерт шалгарах боломжгүй байхад тендерийн үнэлгээний хороо шалгаруулсан байна гэж үзэх нөхцөл байдлыг тогтоосон. Мөн Гаалийн хяналтын бүсийн үйлчилгээг үзүүлэхийн тулд зайлшгүй Гаалийн хяналтын бүсэд үйл ажиллагаа явуулах нөхцлийг бүрдүүлсэн газрыг эзэмшиж байх ёстой. Гэтэл тендерийн сонгон шалгаруулалтыг явуулахдаа нийтдээ 10 аж ахуйн нэгжид уг тендерт оролцуулах саналыг хүргүүлсэн боловч тэдгээрээс найм нь огт газаргүй компанийг бүртгүүлсэн. Тэгэхээр цаана нь ердөө хоёр компани зохих газрыг эзэмшиж байсны нэг нь "Говь Повер". Өөрөөр хэлбэл анхнаасаа тендер шалгаруулалт хууль бусаар явагдсан гэх баримтууд. Үргэлжлүүлээд эрүүгийн хэрэг үүсгэж мөрдөн байцаалтаар сонгон шалгаруулалт хэрхэн явагдав, үнэлгээний хороо хэрхэн ажилласан бэ гэдгийг бид шалгах шаардлагатай байсан ч тогтоолыг хүчингүй болгоод байна. Тиймээс энэ асуудлаар прокурорт гомдол гаргасан байгаа. Прокурор энэ асуудлыг дахиж хянах болов уу.
-УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатарыг АТГ-т шалгаж байгаа гэх мэдээлэл гарсан. Чухам ямар үндэслэл, гомдлын дагуу шалгаж байгаа юм бэ?
-Монголын үйлдвэрчний эвлэлүүдийн холбоо /МҮЭХ/-ны удирдлагаас МҮЭХ-ны Тээвэр үйлчилгээний төв зөвлөлийн автобазын газар дээр орон сууц барих, уг баригдсан орон сууцнаас ҮЭХ-нд ажиллагсдыг тодорхой хөнгөлөлтэй нөхцлөөр орон сууцаар хангаж ажлыг зохион байгуулахдаа холбооны дэд ерөнхийлөгч Х.Амгаланбаатар нар эрх мэдэл албан тушаалаа урвуулсан гэх гомдол манайд ирсэн. Одоогоор асуудлыг хянаж байна. Үүнээс илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөх боломжгүй байна.
-Говь-Алтай аймгаас УИХ-д сонгогдсон гишүүдийн талаар танайд гомдол гаргасан гэсэн. Үндэслэлүүд нь тогтоогдсон уу?
-Говь-Алтай аймгийн Ардчилсан намын дарга н.Амгаланбаатар тус аймгаас УИХ-д сонгогдсон гишүүд УИХ-ын гишүүний багц хөрөнгөөс тодорхой хөрөнгийг эрх мэдэл албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, ямар нэг хэмжээгээр хохирол учруулсан байж болзошгүй гэх мэдээлэл Аудитын байгууллагын тайлан дүгнэлтээр тогтоогдсон гэх асуудлаар манайд хандсан.
Говь-Алтай аймгийн Аудитын газрын хяналт шалгалтаар гишүүдийн тойрогтоо зарцуулахаар төсөвлөгдсөн төсвийн хөрөнгөөс жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор иргэнд олгосон зарим хөрөнгө, тариалан эрхлэлтийг дэмжихээр иргэдэд олгосон хөрөнгө, аж ахуйн нэгж хоршоодод олгосон хөрөнгө гэх зэрэг нийтдээ 421 сая төгрөгийн зээлийн асуудлаар эрүүгийн хэрэг үүсгээд байна. Одоогоор улсын хөрөнгийг хэн хэдий хэмжээгээр, хууль бусаар захиран зарцуулсан, хохирол учруулсан бэ гэсэн асуудлыг шалгаж байгаа.
-Хууль зүйн сайд асан, УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдоржийг шалгуулах талаар УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү АТГ-т хүсэлт гаргаад байгаа. Ямар асуудлаар хандсан бэ. Шалгаж байгаа юу?
-УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү Авлигатай тэмцэх газарт Ц.Нямдорж гишүүнийг ямар хөрөнгийн эх үүсвэрээр хоёр хувийн хаус бариулсан болохыг шалгаж өгөхийг хүссэн. УИХ-ын гишүүний хөрөнгө орлоготой холбоотой асуудлыг УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо хянаж шалгахаар хуульчлагдсан байдаг. Энэ дагуу УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо шалгаад хэрэв эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр байна гэж үзвэл АТГ-т шилжүүлж шалгуулах ёстой. Тиймээс энэ асуудлыг эрх бүхий байгууллагад нь хандаж тавих нь зүйтэй гэсэн хариу өгөх гэж байна. Мөн УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү Ц.Нямдорж гишүүн нь "Энержи ресурс" компанийн Зайсан дахь орон сууцны хотхонд түрээсийн байранд үнэ төлбөргүйгээр амьдардаг гэх асуудлыг шалгах асуудлыг мөн тавьсан. Энэ асуудлаар өмнө нь УИХ-ын гишүүн Х.Баттулга манайд хандаж байсан. Энэ хүрээнд АТГ шалгаад тухайн үед "Энержи ресурс" компанийн ашигт малтмалын үйл ажиллагаатай холбоотой эрүүгийн хэрэг үүсгэж шалгах шаардлага байна гэж үзсэн юм. Харин прокуророос хэрэгсэхгүй болгосон. Асуудал бүхэлдээ хүчингүй болсон тул Ц.Нямдоржийг шалгах ажиллагаа давхар хүчингүй болсон гэсэн үг. Тиймээс Ц.Нямдоржийг шалгуулах хүсэлтийг О.Баасанхүү гишүүн прокурорын байгууллагад гаргах нь зүйтэй болов уу.
-БНСУ-ын хөнгөлөлттэй зээлийн мөнгийг зүй бусаар зарцуулсан хэрэгт УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдоржийг мөн шалгаж байгаа гэж үнэн үү?
-БНСУ-ын хөнгөлөлтэй зээлийн хэрэгжилтийн талаар Үндэсний аудитын газраас гаргасан дүгнэлтийг үндэслэн Хууль зүйн сайд асан Ц.Нямдоржийг шалгуулах гомдол бас ирсэн. Энэ нь БНСУ-ын хөрөнгө оруулалт, хөнгөлөлттэй зээлийн хөрөнгөөр Холбооны хяналт, мэдээллийн сүлжээний санхүүжилтийг хийж, төсөл хэрэгжүүлсэн, төслийн хөрөнгийн зарцуулалт дээр эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байна. Харин тухайн үед Хууль зүйн сайдаар ажиллаж байсан Ц.Нямдоржийг сэжигтнээр тооцон, эрүүгийн хариуцлагад татсан зүйл байхгүй. Хөрөнгийн зарцуулалтад л эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байгаа гэж ойлгож болно.
-УИХ-ын гишүүн асан Х.Наранхүүтэй холбоотой хэрэг шалгагдаж эхэлсэн гэх мэдээлэл гарч байсан. Энэ үнэн үү?
-Албан тушаалаа урвуулан ашигласан гэх асуудлаар УИХ-ын гишүүн Х.Наранхүүд холбогдуулан эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байгаа. Түүний хэрэгт холбогдох Монгол-Израйлын хамтарсан "Шинэ технолож" компанитай холбоотой зургаан тэрбум төгрөгийн хохирол бүхий эрүүгийн хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулж байна. Хэргийн талаар зарим нэмэлт шалгалтыг хийх даалгавар Прокурорын байгууллагаас манайд ирүүлсний дагуу зарим нэг зүйлийг шалгасан. Удахгүй хэргийг прокурорт шилжүүлэхээр төлөвлөж байна.
-Шүүхээс ял сонссон МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын хэргээс тусгаарласан хэргийг үргэлжлүүлэн шалгахаар гадаад улсад гарсан нэр бүхий хүмүүсийг интерполоор эрэн сурвалжлуулж байгаа. Ахиц гарсан уу?
-Шүүхээс 2.6 жилийн хорих ял сонссон иргэн Н.Энхбаярын хууль бус хувьчлалын хэрэгт түүний дүү Н.Энхтуяа, туслах Б.Хуяг, НИТХ-ын дарга асан Т.Билэгт нарыг эрэн сурвалжилж байгаа. НИТХ-ын дарга асан Т.Билэгт АНУ-д цагаачлах хүсэлт гаргасан байна. Саяхан Интерполоос манай байгууллагад энэ тухай мэдэгдэж, энэ хэргийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах тухай албан бичиг ирүүлсэн. Т.Билэгтэд цагаачлах эрх олгох эсэхийг АНУ шийдвэрлэнэ.
-"Эрдэнэс Тавантолгой" компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Б.Энэбишийг шалгуулах хүсэлт гаргаад нэлээдгүй хугацаа өнгөрч байна. Эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн үү?
-"Эрдэнэс Тавантолгой" компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Б.Энэбиш нарыг 1.6 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий 10 ширхэг самосмал машин, чанарын шаардлага хангахгүй дугуй зэргийг эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж "Эрдэнэс Тавантолгой" компанид худалдан авсан хэрэгт буруутган эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж эхэлсэн.
-Аймаг, дүүргийн Засаг дарга нартай холбоотой хэргүүдийн талаар мэдээлэл өгнө үү?
-Архангай аймгийн Засаг даргаар ажиллаж байсан Ё.Баатарбилэгийг цагдан хорьсон байгаа. Холбогдсон хэргийнх нь талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөх боломж. Дундговь аймгийн Засаг дарга С.Сүхбаатар өмнө нь аймгийнхаа Засаг даргын орлогчоор ажиллаж байхдаа хандиваар өгсөн 25 сая төгрөгийг хэрхэн зарцуулсныг мөрдөн байцаалтаар шалгах шаардлагатай гэж үзээд эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байна. Хөвсгөл аймгийн Засаг даргын орлогчоор ажиллаж байсан М.Очирхуягийн тендер хууль бусаар сонгон шалгаруулсан байж болзошгүй гэх хэргийг шалгасан. Одоо нийслэлийн прокурорын газарт хянаж байгаа.
-ИНЕГ-ын дарга асан С.Батмөнхийн хэргийг шалгаж дууссан уу?
-С.Батмөнхийг ИНЕГ-ын даргаар ажиллаж байдаа тухайн үеийн Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яамны зарим албан хаагчдад орон сууцны дэмжлэг үзүүлсэн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулсан, хамааралгүй компанийн ажилчдыг дэмжсэн эсэхийг шалгаж байсан. Харин прокуророос учирсан хохирол байхгүй, эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэлгүй гэж хэрэгсэхгүй болгосон.
Эх сурвалж: "NEWS WEEK" сонин №016
0 comments:
Post a Comment